2017 yılında Çin ile Türkiye arasında suçluların iadesini düzenleyen anlaşma, Çin’in Ulusal Halk Komitesi Daimi Konseyi tarafından onaylandı.
Gelişmenin ardından Türkiye’deki Uygur ve diğer Doğu Türkistan Türkleri arasında panik başladı. Zira Çin bu anlaşmayla terör suçu işlediğini iddia ettiği Doğu Türkistan Türklerinin kendisine iade edilme sürecini hızlandırmayı amaçlıyor.
Konu ile sosyal medya hesabında bir açıklamada bulunan Doğu Türkistan Milli Meclis başkanı sayın Seyit Tümtürk ”Çin Halk Cumhuriyeti 24. Halk kurultayında Çin ile Türkiye arasında sözde teröre karşı mücadele ve suçluların ( Türkiye’deki Doğu Türkistanlı muhacirlerin) Çine iadesi antlaşması onaylandı. inanıyoruzki TBMM ve sayın Cumhurbaşkanımız müsade etmeyecektir. diyerek endişelerini dile getirmiştir.
Anlaşma TBMM tarafından henüz onaylanmadı.
Suçluların İadesi Anlaşması Nedir?
14-15 Mayıs 2017’de AKP Lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Çin’de birçok ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının iştirak ettiği “Kuşak ve Yol Uluslararası İşbirliği Forumu”na katılmıştı. Bu forumdan sadece bir gün önce Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Şi Cinping ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlığında Türk ve Çin heyetleri arasında ikili görüşmelerde bulunuldu.
Görüşmeler kapsamında, “Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında Suçluların İadesi Anlaşması” Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi tarafından imzalandı.
Çin yönetimi bu anlaşma çerçevesinde özellikle Türkiye’ye sığınmış ve “terör suçu” işlediğini öne sürülen Doğu Türkistan Türklerinin sınır dışı edilmesi sürecini hızlandırmayı amaçlıyor.
Bununla birlikte ikili anlaşma metni birçok ret maddesi de içeriyor. Örneğin sınır dışı isteği gönderilen ülkedeki kişinin bir “siyasi suç” işlediği düşünülüyorsa, kişi isteğin yapıldığı ülkenin de vatandaşı ise ya da iltica hakkından faydalanıyorsa Çin’in sınır dışı talebi reddedilebiliyor.
Kaynak: Doğu Türkistan Kültür Ve Dayanışma Derneği
